Oroimina eta begirada malenkoniatsua
Malenkonia eta oroimina iraganarekin lotutako bi emozio dira, baina desberdintasun handiak dituzte, batez ere beren indar eraldatzailean eta sentitzen dituztenengan duten eraginean.
Malenkonia:
Malenkonia emozio sakona da, tristura lauso eta zehaztugabe batekin lotua, askotan galera edo huts sentsazioarekin batera doana. Iraganera itzultzea nahi izan beharrean, nostalgiarekin (oroimina) gertatzen den bezala, malenkonia introspektiboa izaten da, eta galdu denari begira baino onarpen mingarriagora bideratua da. Malenkoniaren eraldatzailea da galerarekin adiskidetzea ekar dezakeela, pertsona bere egungo bizitzan hutsune hori integratzera bultzatuz. Ez da hainbeste izan zenera itzultzeko nahia, baizik eta hori jada ez dagoela onartzea, eta, hori egitean, malenkonia hausnarketarako, sormenerako eta hazkunde emozional helduagorako motorra izan daiteke.
Ene “Ostantza” narrazioren kasuan, adibidez, Teles protagonistaren malenkonia Zumaiara itzultzean agertzen da, baina dena atzera bueltarik gabe aldatu dela jakinda. Emozioa da, denboraren joanari eta tokiaren eraldaketei aurre egitera eramaten duena, baita bere harreman pertsonalei eta bere buruari ere. Aurreko bizitzaren galerarekin liskar horrek bere nortasuna eta egungo munduan duen lekua birplanteatzera bultzatzen du.
Oroimina, bestalde, malenkonia baino zehatzagoa da, eta iraganera itzultzeko irrikan oinarritzen da. Malenkonia galera onartzeko indar bihur daitekeen bitartean, nostalgiak iragana idealizatzeko eta berreskuratu nahi izateko joera du. Galerarekin adiskidetu beharrean, oroiminak iraganeko denbora horretako emozio positiboak birsortzea bilatzen du, eta horrek batzuetan pertsona orainalditik deskonektatzea eragin dezake aipatu iraganean bizitzeko.
“Ostantza” n nostalgia-uneak egon daitezke Telesengan, hala nola gaztaroa edo iraganeko lekuak gogoratzen dituenean, baina istorioak kutsu malenkoniatsua du, Telesek ez baitu hainbeste bilatzen izan zenera itzultzea, baizik eta ulertzea nola aldatu den dena, bere burua barne hartuta.
Funtsean nostalgiak iragana berpiztu nahi du, idealizatu hartara itzultzeko .
Malenkoniak, aldiz, galera onartzen du eta hari aurre egiten dio, eta horrek barne-eraldaketa eragin dezake, iragana ezin dela itzuli jakina baita, eta horrek onarpen eta hazkunde pertsonalera eramaten du.
Malenkoniak dimentsio sakonagoa eta eraldatzaileagoa du, pertsona hutsari aurre egitera eta absentzian zentzua aurkitzera behartzen duelako; oroimina, berriz, ihesaldia da, iragan ideal baten ilusioari eusten saiatzen dena.